Węzły żeglarskie – które warto znać przed rejsem?

Jeśli właśnie przygotowujesz się do kolejnego w swoim życiu rejsu, na pewno przyda Ci się krótka powtórka na temat rodzajów węzłów, które mogą Ci się przydać. Jeżeli jesteś osobą początkującą, dla której taka wyprawa będzie pierwszą w życiu, również masz poważne powody, aby zerknąć do tego krótkiego poradnika. Węzły żeglarskie nie tyle warto, co trzeba znać. Przynajmniej w podstawowym zakresie, który zagwarantuje, że będziesz wiedzieć, co robić w niektórych przypadkach i jak pomóc towarzyszom, jeśli zajdzie taka potrzeba. W końcu chodzi o to, aby być świadomym uczestnikiem rejsu i bezpiecznie korzystać ze wszystkiego, co oferuje. W niniejszym artykule przypominamy najważniejsze węzły!

Węzły żeglarskie – dlaczego trzeba je znać?

Zacznijmy od tego, dlaczego w ogóle tak silny nacisk kładzie się na to, aby uczestnicy rejsu nabyli umiejętności w zakresie wiązania węzłów. Wiele codziennych czynności podczas wyprawy zwyczajnie wymaga tych umiejętności. Związane jest to również z warunkami, jakim należy stawić czoło w trakcie rejsu. Chodzi przede wszystkim o zmienną i niejednokrotnie zaskakującą pogodę, która może dać się we znaki w trakcie podróży. Silny wiatr, deszcz, woda, inne ekstremalne sytuacje związane z warunkami atmosferycznymi – wszystko to skłania do tego, aby przyłożyć się do nauki wiązania lin w odpowiedni sposób. Dobrze zawiązany węzeł marynarski może okazać się kluczowy dla bezpieczeństwa Twojego i Twoich współtowarzyszy!

Rodzaje lin na jachcie – co warto wiedzieć?

Liny należą do podstawowego wyposażenia jachtu. Ich rodzajów jest dużo, ale my skupimy się na omówieniu tych, które naszym zdaniem są najważniejsze. W kontekście przygotowania jachtu do rejsu używa się sformułowania „olinowanie”. Co to znaczy? Są to liny, które stabilizują maszt i inne drzewce. Łączą one tego typu elementy konstrukcyjne i funkcjonalne jachtu z pokładem albo innym elementem stałym. W trakcie żeglugi muszą być cały czas odpowiednio napięte. Tu wskazać należy na sztag, achtersztag, baksztag, jumpsztag, wanty kolumnowe i topenanty. Inną kategorią olinowania jest olinowanie ruchome, czyli liny, które drugi koniec mają wolny. Korzysta się z nich do obsługi takielunku oraz innych elementów osprzętu. Tu wymienimy m.in. fały, szoty, kontrafały, pikfały, brasy i topenanty. Rodzaje lin na jachcie możemy podzielić z uwzględnieniem materiału, z jakiego są wykonane.

Rodzaje lin na jachcie – liny naturalne i syntetyczne

Obecnie częściej korzysta się z lin syntetycznych. Wynika to z faktu, że liny naturalne szybciej się zużywają. Ich sztuczne odpowiedniki są zdecydowanie bardziej odporne na warunki pogodowe. Chociażby cumowanie jachtu odbywa się dzisiaj głównie przy użyciu mocnych lin syntetycznych, odpowiednio dobranych do długości i tonażu jednostki. Nie zmienia to jednak faktu, że zwolennicy lin naturalnych mogą wybierać z szerokiej oferty dostępnych modeli. Za dość wytrzymałe uznaje się liny kokosowe i manilowe – przez niektórych używane nawet do cumowania. Uniwersalne zastosowanie znajdują odporne na warunki atmosferyczne liny sizalowe i jutowe. Z kolei zaopatrując się w liny bawełniane lub konopne, należy liczyć się z tym, że w kontakcie z wodą szybko zbutwieją. Jeśli mowa o linach syntetycznych, na rynku znajdziemy liny poliamidowe, polietylenowe, polipropylenowe, poliestrowe i aramidowe. Poliamidowe, polipropylenowe i aramidowe cechuje bardzo duża wytrzymałość. Szczególnie te ostatnie odznaczają się wybitną trwałością, nieustępującą stali.

Węzeł marynarski – jakie rodzaje musisz znać?

Pora na dawkę wiedzy na temat węzłów, które mogą Ci się przydać podczas rejsu. Oto one!

• Węzeł ratowniczy – pomimo nadanej mu nazwy jest to po prostu pętla, wiązana do jakiegoś przedmiotu lub na sobie, niezaciskająca się pod obciążeniem. Sytuacją, kiedy się przydaje, jest cumowanie jachtu. Wykorzystać go można również jako uchwyt na końcu liny. Czy z jego pomocą można komuś uratować życie? Oczywiście, że tak! Lina z zawiązanym w taki sposób węzłem może być rzucona za burtę osobie, która znajduje się w wodzie i potrzebuje ratunku. Jak wiązać węzeł ratowniczy? Wielkość pętli uzależniona jest od tego, ile weźmiesz liny. W prawej dłoni trzymaj końcówkę liny, a w lewej żyłę, na której robisz pętelkę – to ona będzie środkiem węzła. Następnie przełóż końcówkę z prawej ręki od dołu pętelki, a potem pod żyłą w lewej ręce i wróć w to samo miejsce.
• Wyblinka – bardzo uniwersalny węzeł. Łatwy do zawiązania, ale nie tak mocny. Wiąże się go najczęściej wokół jakiegoś przedmiotu. W sposobie mocowania podobny jest do innego rodzaju węzła – baranich rogów. Tyle że w tym wypadku wolna końcówka wychodzi po przeciwnej stronie niż końcówka, która biegnie do odbijacza.
• Sztyk i półsztyk – to jedne z najprostszych węzłów. Oba przeciwdziałają rozwiązywaniu się innych wiązań. Wystarczy owinąć żyłę dookoła końcówką liny. Tak powstaje półsztyk. Wykonanie tej czynności drugi raz daje sztyk.
• Węzeł ósemkowy – ten węzeł swoim kształtem przypomina ósemkę. Służy głównie do zabezpieczania końcówki liny. Jak się go związuje? Weź końcówkę i przełóż raz z góry, raz z dołu, a potem przewlecz ją przez dolny brzuszek tak powstałej ósemki.

Węzły żeglarskie – inne propozycje

Poniżej przedstawiamy kolejne propozycje węzłów, których sposób wykonywania możesz opanować przed rejsem.

• Węzeł płaski – znakomicie łączy ze sobą liny o tej samej grubości lub końcówki tej samej liny. Wykonać go można na dwa sposoby. Pierwsza metoda wygląda następująco: zrób oczko z jednej liny i przełóż linę tak, aby wyprowadzenie zbiegło się z wprowadzeniem. Drugi sposób polega na tym, że dwie liny, trzymane w dwóch rękach, wiążesz tak, jak robisz to w przypadku sznurówek. Ruch ten należy powtórzyć.
• Węzeł knagowy – ten węzeł służy do wiązania lin na knadze, czyli metalowym okuciu. Do niej musisz dobrać średnicę liny. Wokół knagi owiń linę, następnie zrób to na skos i z powrotem. Na koniec wykonaj pętelkę.
• Węzeł refowy – służy do zmniejszania powierzchni żagli. Może się jednak przydać również do związania czegoś, co następnie ma być szybko rozwiązane. Węzeł refowy robi się podobnie jak płaski. Różnica polega na tym, że drugi supeł wiązany jest pętelką.
• Węzeł kotwiczny – dzięki niemu można przymocować linę kotwiczną do samej kotwicy lub przedmiotu, który zanurzony jest w wodzie. Aby go zawiązać, trzeba na jednym z końców liny zostawić jej zapas na około dwa łokcie. W połowie tej długości wiąże się supeł. Dookoła oczka kotwicy przekłada się końcówkę liny. W celu zabezpieczenia tak powstałego węzła, konieczne jest przewleczenie pozostałej końcówki liny przez wcześniej utworzony supeł.

Istnieje wiele rodzajów węzłów – na tyle dużo, że nie jest łatwo zapamiętać je wszystkie. Znajomość tych podstawowych poparta praktyką na pewno przyda Ci się podczas wodnej wyprawy. Koniecznie poćwicz przed rejsem!